รศ. วรภัทร ลัคนทินวงศ์ ผู้อำนวยการศูนย์เครื่องมือวิทยาศาสตร์เพื่อการวิจัยขั้นสูง และอาจารย์ประจำสาขาวิชาเทคโนโลยีการเกษตร คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มธ. กล่าวว่า ทุเรียนถือเป็นผลไม้เศรษฐกิจที่สำคัญอันดับ 1 ของไทยโดย ปี 2559 มีมูลค่าการส่งออกสูงถึง 17,468 ล้านบาท โดยเฉพาะทุเรียนหมอนทองที่ได้รับความนิยมเป็นอย่างมากจาก ประเทศจีน ฮ่องกง และไต้หวัน ในขณะเดียวกันเกษตรกรในหลายพื้นที่ยังคงประสบปัญหาสำคัญในการส่งออก คือ กลิ่นไม่พึงประสงค์ของผลทุเรียนเมื่อสุก และผลแตกขณะขนส่งหรือวางจำหน่าย ณ ประเทศปลายทาง
คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มธ. จึงได้พัฒนานวัตกรรม “Active Coating ลดกลิ่น-ลดแตกของผลทุเรียนสด” ที่เคลือบผลทุเรียนสด ภายใต้การดูแล senior project ของ “ประกาสิทธิ์ ชุ่มชื่น” นักศึกษาปริญญาตรี ร่วมพัฒนาจนสามารถชะลอการสุกของผลทุเรียนแก่ ขณะขนส่งได้นานถึง 2 สัปดาห์ และจะสุกพร้อมวางขายได้ทันทีเมื่อถึงปลายทาง อีกทั้งยังสามารถต่ออายุการเก็บรักษา(Shelf Life) ได้เท่าตัว
นวัตกรรมนี้จะช่วยให้เกษตรกรชาวสวนทุเรียนเลือกตัดผลทุเรียนแก่เพิ่มขี้นเพื่อการส่งออก แทนผลอ่อนที่เมื่อไปถึงปลายทางไม่มีคุณภาพการบริโภค หรือไม่สุกตามปกติ หรือเกิดปัญหาผลแตกเมื่อถึงปลายทางเพื่อเพิ่มศักยภาพการส่งออกทุเรียนของเกษตรกรไทย ให้สามารถก้าวสู่ตลาดในระดับพรีเมียมได้มากยิ่งขึ้นทั้งนี้ นวัตกรรมดังกล่าว เป็นการประยุกต์ใช้องค์ความรู้เทคโนโลยีทางการเกษตร สู่การพัฒนาวัสดุห่อหุ้มผลทุเรียน (Active Coating) ใน 2 ขั้นตอน คือ ขั้นเตรียม Active Coating นำส่วนประกอบสำคัญ 3 ชนิด อันได้แก่ เส้นใยธรรมชาติ (Fiber) ที่ผ่านการตัดแปลงโครงสร้างและผงถ่านกัมมันต์ (Active Carbon) ผสมรวมตามสัดส่วนที่เหมาะสมเพื่อดูดซับกลิ่นของทุเรียนแก๊สเอทิลีนและกลิ่นไม่พึ่งประสงค์อื่นๆ ที่มีซัลเฟอร์เป็นองค์ประกอบ อาทิDimethyl disulfide (DMDS)และ Dimethyl trisulfide (DMTS) ฯลฯ
ขั้นเคลือบผิวทุเรียน–นำผลทุเรียนพันธุ์หมอนทองที่มีอายุประมาณ 110+5 วัน หลังดอกบาน จุ่มลงในเส้นใยให้ติดทั่วทั้งผลโดยที่เปลือกของทุเรียนจะมีความหนาขึ้นประมาณ 2-3มิลลิเมตร เพื่อเป็นการป้องกันเปลือกทุเรียนแตกระหว่างทางจากนั้นจึงนำไปบรรจุลงในบรรจุภัณฑ์พิเศษพร้อมวิเคราะห์สารประกอบกลิ่น ซึ่งเก็บรักษาที่อุณหภูมิ 23-27 องศาเซลเซียส ความชื้นสัมพัทธ์ที่ 55-65% ทั้งนี้ จากการศึกษาและพัฒนานวัตกรรมลดกลิ่น-ลดแตกของผลทุเรียนสดเป็นเวลาถึง 2 ปีพบว่าเทคนิคการเคลือบผลทุเรียนด้วยเส้นใยจากพืชสามารถลดการแพร่กระจายกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ของทุเรียนและป้องกันการแตกของผลได้ 100% เมื่อเทียบกับทุเรียนที่ไม่ได้ห่อหุ้มผล อีกทั้งยังคงคุณภาพของเนื้อทุเรียนภายในได้เป็นอย่างดี นับเป็นอีกก้าวสำคัญของวิทยาศาสตร์ ในการพัฒนานวัตกรรมเกษตรยุคใหม่ให้ตอบโจทย์ความต้องการของเกษตรกรในยุค 4.0 ได้อย่างตรงจุด ในค่าใช้จ่ายที่ต่ำ ซึ่งมีต้นทุนโดยเฉลี่ยเพียง 2-3 บาทต่อผล แต่ทั้งนี้ นวัตกรรมดังกล่าว ยังไม่มีการจำหน่ายสูตรในเชิงพาณิชย์ โดยยื่นจดสิทธิบัตรแล้ว แต่สำหรับเกษตรกรสวนทุเรียนที่สนใจในนวัตกรรมข้างต้น สามารถขอรับคำปรึกษาได้ฟรี โดยไม่มีค่าใช้จ่าย
ผู้สนใจสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ สาขาเทคโนโลยีการเกษตร โทรศัพท์ 0-2564-4491 และ 086-365-6451 หรือติดต่อฝ่ายประชาสัมพันธ์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มธ.โทรศัพท์ 02-564-4440 ถึง 59 ต่อ 2010 เว็บไซต์ www.sci.tu.ac.th
