หลายธุรกิจที่ดำเนินการไปได้อย่างคึกคัก แต่ในบรรทัดสุดท้ายแล้วก็ไม่สามารถสร้างกำไรกลับคืนมาได้อย่างที่ควรจะเป็น ไม่นับในธุรกิจที่อาจถึงกับต้องประสบปัญหาการขาดทุนจนดำเนินการต่อไปไม่ได้ นอกจากการมุ่งมั่นในกิจกรรมทางธุรกิจ เช่น การผลิต การตลาด และการขายแล้ว SME ที่มุ่งหวังจะได้ผลตอบแทนในรูปกำไรจากธุรกิจให้ได้สูงสุด ควรจะต้องให้ความสำคัญกับสิ่งต่างๆ ดังต่อไปนี้ด้วยเช่นกัน

          1. ให้ความสำคัญกับตัวเลขรายได้ รายจ่ายให้มาก แม้ว่า SME ส่วนใหญ่จะมีผู้รับผิดชอบทำบัญชีและจดบันทึกตัวเลขทางการเงินอยู่แล้วก็ตาม เจ้าของธุรกิจ SME ควรจะต้องเข้าใจตัวเลขที่เกี่ยวข้องกับธุรกิจให้เห็นภาพได้อย่างถ่องแท้ชัดเจนว่าเงินในธุรกิจเข้ามาอย่างไรและใช้ไปอย่างไร มีความเหมาะสมตามปกติหรือเป็นตัวเลขที่ดูแปลกๆ ไปอย่างไม่น่าจะเป็น และหากจำเป็น SME จะต้องสามารถสืบสาวข้อมูลกลับไปให้เข้าใจได้ว่าจริงๆ แล้วเกิดอะไรขึ้นกับตัวเลขทางบัญชี

          2. รับรู้สถานะปัจจุบันของเจ้าหนี้และลูกหนี้ทางการค้า เนื่องจากการบริหารเงินสดในมือจะขึ้นอยู่กับการตัดสินใจชั่งน้ำหนักระหว่างการที่จะได้รับเงินจากลูกหนี้ หรือการต้องเอาเงินไปชำระให้กับเจ้าหนี้ในแต่ละวันหรือในแต่ละเดือน หากเจ้าของไม่ลงมาดูในรายละเอียด ปล่อยให้เป็นไปตามธรรมชาติ การจัดสมดุลของการเก็บหนี้ กับการใช้หนี้อาจไม่เหมาะสม

          เจ้าของกิจการควรจะรู้ดีว่าลูกหนี้รายใดที่มีความสามารถที่จะชำระเงินได้ก่อน หรือเจ้าหนี้รายใดที่อาจจะชำระเงินให้ช้าไปสักเล็กน้อยได้ คัมภีร์ที่ว่า “เก็บเงินต้องเร็ว จ่ายเงินช้าหน่อยก็ได้” ยังใช้ได้อยู่เสมอ

          3. แยกแยะตัวเลขต้นทุนและกำไรของสินค้าหรือบริการต่างๆ ได้เป็นรายชนิด รู้ว่าสินค้าหรือบริการใดที่มีต้นทุนสูง กำไรต่ำ และสินค้าหรือบริการใดที่มีต้นทุนต่ำ แต่กำไรสูงกว่า ยกตัวอย่างเช่น หากเป็นธุรกิจร้านอาหาร เจ้าของกิจการก็ควรจะรู้ไปถึงว่าเมนูใดมีต้นทุนและกำไรเท่าไร การสร้างผลตอบแทนจากธุรกิจให้เกิดขึ้นได้สูงสุด นั่นก็คือการพยายามควบคุมต้นทุนให้ได้ต่ำสุด และสร้างกำไรให้ได้สูงสุด แต่ทั้งนี้ SMEจะต้องไม่ลืมที่จะคำนึงถึงคุณภาพของสินค้าหรือบริการด้วย

          4. สำรวจตัวเลขการจ่ายภาษี การจ่ายภาษีเกิน หรือจ่ายภาษีที่ควรได้รับการยกเว้นหรือลดหย่อน เป็นอีกเรื่องหนึ่งที่ SME จะสามารถลดรูรั่วของเงินที่ไม่ควรจะเสียไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งการจ้างบุคคลอื่นให้มาดูแลเรื่องการเสียภาษี คงจะไม่มีใครระมัดระวังเป็นห่วงเรื่องเงินที่จะต้องใช้จ่ายไปเพื่อเสียภาษีเท่ากับเจ้าของกิจการแน่

           โดยเฉพาะอย่างยิ่งกับคนที่มักจะคิดว่าหากไม่รู้หรือไม่แน่ใจก็เสียภาษีไปก่อนเพื่อป้องกันความผิดพลาด อย่างไรก็ตาม ต้องปฏิบัติให้ถูกต้องในเรื่องการเสียภาษี เพื่อหลีกเลี่ยงการถูกปรับหรือถูกเรียกเงินเพิ่ม กลายเป็นการซ้ำเติมหรือบั่นทอนกำไรที่ควรได้ไปอีก

          5. เวลาก็เป็นเงินเป็นทอง เจ้าของกิจการ SME ควรให้ความสนใจว่าพนักงานหรือลูกน้องของตนใช้เวลาในการทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพหรือไม่ เช่น การต้องทำงานเดิมซ้ำแล้วซ้ำอีกเพราะความเลินเล่อหรือผิดพลาด

           หากความผิดพลาดเกิดจากความไม่รู้ก็ควรมีวิธีการที่จะสร้างความรู้ ความชำนาญที่จำเป็นให้กับผู้ปฏิบัติหน้าที่ ค่าใช้จ่ายการอบรมให้ความรู้ที่เสียไปอาจคุ้มค่าหลายเท่าเมื่อเทียบกับเวลาที่เสียไป หรือชิ้นงานที่บกพร่องเสียหาย

          ทั้งนี้ต้องรวมการใช้เวลาของเถ้าแก่ด้วยว่าจะต้องไม่ยุ่งวุ่นวายกับงานที่ไม่ได้ทำกำไรกลับคืนมาให้ธุรกิจมากจนเกินไป

 ดร.เรวัต ตันตยานนท์

ผู้ทรงคุณวุฒิด้านที่ปรึกษาธุรกิจ SME มากว่า 10 ปี เขียนบทความเกี่ยวกับการบริหารธุรกิจในหนังสือพิมพ์และนิตยสารหลายฉบับ จะมาแนะนำ SME บริหารการเงินอย่างไรให้ธุรกิจไม่สะดุด